Penyata Bank, Maksud, Jenis, Fungsi dan Cara Dapatkannya

Setiap pemegang akaun memerlukan penyata bank sebagai rujukan sah bagi semua transaksi kewangan yang dilakukan sepanjang tempoh tertentu.

Dokumen ini bukan sahaja memaparkan baki dan aktiviti akaun, tetapi juga menjadi bukti penting dalam pengurusan kewangan peribadi serta urusan rasmi seperti pinjaman atau percukaian.

Dalam era perbankan digital, pengguna kini boleh mengakses e-penyata secara mudah melalui portal dalam talian tanpa perlu menunggu salinan bercetak.

Pendekatan moden ini bukan sekadar menjimatkan masa dan kos, malah meningkatkan keselamatan data serta memudahkan semakan transaksi secara menyeluruh pada bila-bila masa.

Maksud dan Fungsi Penyata Bank

Penyata bank ialah dokumen rasmi yang dikeluarkan oleh institusi kewangan bagi merekodkan semua transaksi keluar masuk dalam sesuatu akaun bank dalam tempoh tertentu.

Ia biasanya memaparkan maklumat seperti tarikh transaksi, penerangan, jumlah debit dan kredit, baki awal serta baki akhir akaun.

Menurut garis panduan Bank Negara Malaysia, penyata bank dianggap sebagai bukti sah terhadap kedudukan kewangan individu atau perniagaan dalam sistem perbankan.

Selain menjadi rujukan transaksi, penyata bank berperanan penting dalam memastikan ketepatan dan ketelusan urus niaga.

Dokumen ini membantu pemegang akaun menyemak semula sebarang transaksi mencurigakan, memastikan baki yang dipaparkan adalah tepat serta mengenal pasti kesilapan kemasukan dana atau pemotongan automatik.

Dalam konteks kewangan peribadi, penyata bank berfungsi sebagai alat kawalan bajet yang membolehkan seseorang memantau tabiat perbelanjaan secara lebih sistematik.

Bagi keperluan rasmi, penyata bank sering diminta sebagai dokumen sokongan dalam urusan permohonan pinjaman, pembiayaan perumahan, mahupun permohonan visa luar negara.

Pihak institusi kewangan menilai kestabilan pendapatan dan konsistensi transaksi melalui penyata tersebut bagi mengukur tahap keupayaan kewangan pemohon.

Justeru, memiliki rekod penyata yang lengkap dan teratur bukan sekadar keperluan pentadbiran, tetapi juga faktor penting dalam mengekalkan reputasi kewangan yang sihat.

Dalam era e-perbankan, fungsi penyata turut diperluas melalui sistem e-penyata bank yang membolehkan pengguna mengakses data kewangan dengan lebih cepat dan selamat.

Dengan akses melalui portal bank atau aplikasi mudah alih, pengguna dapat memuat turun penyata dalam format PDF tanpa perlu hadir ke cawangan.

Ini bukan sahaja meningkatkan kecekapan urus niaga, malah mengurangkan risiko kehilangan data dan penyalahgunaan dokumen fizikal.

Jenis-Jenis Penyata Bank

Setiap bank di Malaysia menyediakan dua bentuk utama penyata akaun iaitu penyata bercetak dan e-penyata. Kedua-duanya mempunyai fungsi yang sama dari segi kandungan, namun berbeza dari segi cara akses, kos, serta kemudahan pengguna.

Pemilihan jenis penyata bergantung kepada keutamaan pelanggan sama ada mengutamakan rekod fizikal atau kemudahan digital.

1. Penyata Bercetak (Fizikal)

Penyata bercetak merupakan bentuk tradisional yang dihantar melalui pos atau boleh diminta terus di kaunter bank.

Dokumen ini biasanya dikeluarkan sebulan sekali dan mengandungi maklumat lengkap mengenai baki serta transaksi akaun.

Walaupun masih diterima secara rasmi untuk urusan pentadbiran, kebanyakan bank kini mengenakan caj tertentu bagi setiap salinan bercetak.

Sebagai contoh, Hong Leong Bank mengenakan fi RM2 bagi setiap penyata bercetak bermula Februari 2024, manakala CIMB Bank dan Maybank turut memperkenalkan caj yang hampir sama untuk pelanggan yang tidak beralih kepada e-penyata.

Tujuannya ialah mengurangkan penggunaan kertas serta menggalakkan peralihan kepada sistem digital yang lebih lestari.

Walau bagaimanapun, penyata fizikal tetap relevan bagi individu atau syarikat yang memerlukan salinan bercetak untuk tujuan audit atau dokumentasi rasmi.

2. E-Penyata Bank (Dalam Talian)

E-penyata atau penyata elektronik ialah versi digital yang boleh diakses melalui portal perbankan internet atau aplikasi mudah alih bank.

Pengguna hanya perlu log masuk ke akaun, memilih jenis akaun dan tempoh, kemudian memuat turun penyata dalam format PDF. Proses ini lebih cepat, selamat dan mudah disimpan tanpa risiko kehilangan dokumen.

Selain itu, e-penyata membolehkan pelanggan mengakses rekod lama tanpa perlu membuat permohonan khas di cawangan.

Beberapa bank seperti Maybank dan Bank Islam Malaysia menawarkan akses penyata hingga 12 bulan terdahulu secara percuma melalui laman perbankan mereka.

Langkah ini bukan sahaja memudahkan semakan transaksi, malah membantu pengguna memantau aliran tunai dan tabiat perbelanjaan dengan lebih berkesan.

Dari segi keselamatan, e-penyata mempunyai kelebihan kerana dilindungi oleh lapisan pengesahan dua faktor dan hanya boleh diakses melalui akaun berdaftar.

Ini mengurangkan risiko kebocoran maklumat berbanding penyata bercetak yang mudah hilang atau disalah guna.

Selain itu, sistem e-penyata juga menyokong inisiatif hijau bank-bank tempatan bagi mengurangkan penggunaan kertas dan sisa cetakan.

Perbandingan Ringkas

Perkembangan sistem e-penyata membuktikan perubahan ketara dalam cara pengguna menguruskan akaun bank mereka.

Dengan kemudahan digital, penyata bank bukan lagi sekadar dokumen bulanan tetapi menjadi alat pantauan kewangan yang fleksibel, selamat dan selaras dengan gaya hidup moden.

Cara Dapatkan Penyata Bank Secara Online

Kemudahan e-penyata bank membolehkan pengguna mengakses maklumat kewangan tanpa perlu hadir ke cawangan.

Hampir semua bank di Malaysia kini menawarkan perkhidmatan dalam talian yang membolehkan penyata dimuat turun secara terus melalui portal atau aplikasi rasmi. Kaedah ini bukan sahaja menjimatkan masa, malah memastikan keselamatan data pelanggan sentiasa terjamin.

Langkah Umum Memuat Turun Penyata Bank

Walaupun antara muka setiap bank berbeza, langkah asas untuk mendapatkan penyata bank secara dalam talian adalah hampir sama. Berikut ialah panduan umum yang boleh digunakan bagi kebanyakan institusi kewangan tempatan:

1. Log masuk ke portal perbankan internet atau aplikasi mudah alih rasmi bank anda menggunakan ID dan kata laluan yang sah.
2. Pilih akaun bank yang ingin disemak, sama ada akaun simpanan, semasa, atau kad kredit.
3. Klik menu “e-Statement” atau “Penyata Akaun” dalam paparan utama portal.
4. Tentukan bulan atau tahun penyata yang ingin dimuat turun.
5. Tekan pilihan “Muat Turun” atau “Download PDF”, kemudian simpan fail di peranti anda.
6. Untuk keselamatan tambahan, pastikan fail dilindungi kata laluan atau disimpan dalam folder khas yang tidak dikongsi.

Langkah-langkah ini digunakan secara meluas oleh Maybank2u, CIMB Clicks, RHB Now, Public Bank Online, dan Bank Islam Internet Banking.

Setiap portal mungkin menggunakan nama menu yang sedikit berbeza, namun konsepnya tetap sama, akses, pilih akaun, dan muat turun penyata dalam format digital.

Contoh Akses di Beberapa Bank Utama

• Maybank (Maybank2u): Log masuk, klik “Accounts & Banking”, pilih akaun, kemudian tekan “View Statements”.
• CIMB Bank (CIMB Clicks): Tekan ikon “e-Statement”, pilih tempoh penyata, dan klik “Download”.
• Bank Islam Malaysia: Pilih menu “Account Statement”, pilih akaun dan tempoh, kemudian muat turun dokumen PDF.
• Hong Leong Bank: Akses “e-Statements” melalui bahagian “My Accounts”, pilih akaun dan tarikh, kemudian tekan “Generate Statement”.

Maklumat ini boleh berubah mengikut versi aplikasi semasa, namun prinsip akses kekal sama, penyata bank disediakan secara automatik setiap bulan dan boleh dimuat turun bila-bila masa.

Mendapatkan Penyata Lama (Lebih 12 Bulan)

Bagi penyata yang lebih lama daripada 12 bulan, kebanyakan bank memerlukan permohonan khas melalui perkhidmatan pelanggan atau cawangan.

Sesetengah bank mungkin mengenakan fi perkhidmatan tambahan antara RM5 hingga RM20 bagi setiap salinan lama.

Contohnya, Public Bank dan RHB Bank hanya menyimpan e-penyata dalam sistem selama satu tahun, manakala penyata lama perlu dipohon secara rasmi.

Untuk memudahkan proses ini, pengguna disarankan menyimpan e-penyata yang dimuat turun setiap bulan ke dalam folder khas atau storan awan seperti Google Drive bagi tujuan rujukan masa hadapan.

Tip Keselamatan Semasa Memuat Turun Penyata Bank

• Elakkan log masuk ke portal perbankan menggunakan rangkaian Wi-Fi awam.
• Sentiasa log keluar selepas memuat turun penyata.
• Simpan fail penyata di storan yang dilindungi kata laluan.
• Jangan berkongsi fail PDF penyata dengan pihak tidak dikenali.
• Gunakan aplikasi rasmi bank sahaja, bukan laman web pihak ketiga.

Penyata bank dalam talian bukan sekadar dokumen digital tetapi juga bukti sah urus niaga yang boleh digunakan untuk keperluan rasmi seperti permohonan pinjaman atau pengesahan kewangan.

Dengan mengamalkan langkah keselamatan yang betul dan menyimpan penyata secara sistematik, pengguna dapat memastikan maklumat kewangan mereka kekal lengkap serta terlindung.

Caj dan Polisi Penyata Bank di Malaysia

Setiap institusi kewangan di Malaysia menetapkan polisi berbeza berkaitan caj dan penyediaan penyata bank kepada pelanggan.

Caj ini bergantung kepada bentuk penyata yang dipilih sama ada bercetak atau e-penyata, serta cara penghantaran dokumen tersebut.

Tujuannya ialah untuk menggalakkan pelanggan beralih kepada sistem digital yang lebih cekap dan mesra alam.

1. Caj Penyata Bercetak (Fizikal)

Penyata bercetak lazimnya dikenakan caj tertentu bagi setiap salinan yang dihantar melalui pos atau dicetak di cawangan.

Caj ini bertujuan menampung kos cetakan dan penghantaran, selain menyokong inisiatif pengurangan penggunaan kertas oleh pihak bank.

Berikut ialah anggaran caj penyata fizikal yang dikenakan oleh beberapa bank utama di Malaysia:

Kebanyakan bank menetapkan bahawa pelanggan yang masih memilih penyata bercetak dianggap bersetuju dengan caj tambahan tersebut.

Polisi ini biasanya dinyatakan dalam terma akaun atau notis rasmi di portal perbankan masing-masing.

2. E-Penyata (Percuma dan Mesra Alam)

Sebagai alternatif, hampir semua bank kini menawarkan e-penyata bank secara percuma. Pengguna boleh memuat turun penyata mereka melalui portal perbankan internet atau aplikasi mudah alih tanpa dikenakan sebarang fi.

E-penyata dianggap dokumen rasmi dengan status sah sama seperti penyata bercetak, dan diterima untuk tujuan urusan rasmi termasuk permohonan pinjaman, percukaian, atau semakan audit.

Selain penjimatan kos, e-penyata turut menyokong amalan perbankan hijau. Bank seperti CIMB, Maybank, dan Hong Leong Bank secara aktif menggalakkan pelanggan beralih ke e-penyata dengan menawarkan kempen digitalisasi akaun.

Langkah ini bukan sahaja meminimumkan penggunaan kertas tetapi juga mengurangkan risiko kehilangan dokumen sensitif semasa penghantaran pos.

3. Polisi Akses Penyata Lama

Kebanyakan bank menyimpan rekod e-penyata untuk tempoh antara 12 hingga 18 bulan. Sekiranya pelanggan memerlukan penyata lebih lama daripada tempoh tersebut, permohonan khas perlu dibuat melalui cawangan atau pusat khidmat pelanggan.

Caj tambahan biasanya dikenakan bagi penyediaan semula penyata lama, bergantung kepada jumlah bulan yang diminta.

Sebagai contoh, Public Bank mengenakan caj RM5 bagi setiap salinan penyata tambahan, manakala RHB Bank mungkin mengenakan caj lebih tinggi jika tempoh penyata melebihi dua tahun.

Pelanggan dinasihatkan untuk memuat turun dan menyimpan e-penyata bulanan secara berkala bagi mengelakkan caj tambahan di masa hadapan.

4. Polisi Notifikasi dan Tarikh Kitaran Penyata

Setiap bank mempunyai tarikh kitaran penyata yang berbeza bergantung kepada jenis akaun. Untuk akaun semasa dan simpanan, penyata biasanya dijana setiap akhir bulan.

Manakala bagi kad kredit, tarikh penyata boleh disesuaikan oleh pelanggan bagi memudahkan pengurusan pembayaran.

Contohnya, Bank Simpanan Nasional (BSN) membenarkan pelanggan menukar tarikh penyata kad kredit agar selaras dengan jadual gaji.

Notifikasi melalui e-mel atau aplikasi juga dihantar sebaik sahaja penyata baharu tersedia untuk dimuat turun, bagi memastikan pelanggan tidak terlepas semakan bulanan.

5. Cadangan Praktikal untuk Pengguna

• Pilih e-penyata untuk mengelakkan caj bulanan tambahan.
• Muat turun dan simpan penyata dalam storan awan yang dilindungi kata laluan.
• Semak secara berkala sama ada terdapat perubahan polisi atau caj baharu yang diumumkan oleh bank.
• Hubungi pusat khidmat pelanggan jika tidak menerima notifikasi penyata atau mengalami masalah akses.

Peralihan daripada penyata bercetak kepada e-penyata membuktikan perubahan besar dalam pendekatan perbankan di Malaysia.

Dengan sistem digital yang lebih efisien dan selamat, pengguna bukan sahaja menikmati kemudahan akses segera tetapi turut menyumbang kepada kelestarian alam sekitar serta pengurusan kewangan yang lebih teratur.

Keselamatan dan Privasi Penyata Bank

Aspek keselamatan dan privasi merupakan elemen terpenting dalam pengurusan penyata bank, sama ada dalam bentuk bercetak mahupun digital.

Setiap penyata mengandungi maklumat sensitif seperti nombor akaun bank, jumlah baki, dan rekod transaksi yang boleh disalah guna sekiranya jatuh ke tangan pihak tidak bertanggungjawab.

Oleh itu, memahami cara melindungi maklumat ini amat penting untuk mengelakkan kebocoran data serta risiko penipuan kewangan.

1. Risiko Utama Berkaitan Penyata Bank

Risiko keselamatan penyata boleh berlaku dalam dua bentuk utama, kehilangan fizikal dan pencerobohan digital.

• Kehilangan fizikal sering terjadi apabila penyata bercetak dibuang tanpa dimusnahkan dengan betul atau dicuri semasa penghantaran pos.
• Pencerobohan digital pula melibatkan akses tidak sah ke akaun bank atau e-mel pelanggan bagi mendapatkan e-penyata tanpa kebenaran.

Menurut laporan Bank Negara Malaysia, kes kecurian data perbankan meningkat sejak penggunaan perkhidmatan dalam talian semakin meluas, khususnya melalui pautan palsu (phishing) dan aplikasi tiruan. Situasi ini menjadikan kesedaran keselamatan siber sebagai keutamaan bagi semua pengguna perbankan digital.

2. Langkah-Langkah Melindungi E-Penyata Bank

Bagi memastikan keselamatan e-penyata, setiap pengguna disarankan mengamalkan beberapa langkah berikut:

• Gunakan portal rasmi sahaja untuk log masuk ke akaun bank. Elakkan mengakses melalui pautan yang dihantar melalui e-mel atau mesej tidak rasmi.
• Aktifkan pengesahan dua faktor (2FA) bagi menambah lapisan keselamatan semasa log masuk ke akaun.
• Jangan muat turun penyata menggunakan rangkaian Wi-Fi awam, terutamanya di tempat terbuka atau kafe.
• Simpan penyata dalam folder khas yang dilindungi kata laluan atau disulitkan (encrypted).
• Padam fail penyata lama yang tidak lagi diperlukan untuk mengurangkan risiko pencerobohan data.
• Elakkan berkongsi fail PDF penyata dengan pihak ketiga tanpa keperluan rasmi.

Amalan ini selaras dengan garis panduan keselamatan perbankan digital yang dikeluarkan oleh Bank Negara Malaysia dan dilaksanakan oleh kebanyakan bank tempatan seperti CIMB, Maybank, serta RHB Bank.

3. Keselamatan Penyata Bercetak

Bagi penyata bercetak, aspek keselamatan lebih tertumpu kepada cara penyimpanan dan pelupusan dokumen. Penyata bercetak hendaklah disimpan di tempat selamat seperti peti besi atau fail tertutup.

Sekiranya dokumen sudah tidak diperlukan, ia perlu dimusnahkan menggunakan mesin pencincang (shredder) bagi mengelakkan pihak luar mengakses maklumat peribadi.

Selain itu, pengguna disaran mengemas kini alamat surat-menyurat sekiranya berpindah tempat tinggal untuk mengelakkan penghantaran penyata ke alamat lama. Tindakan ini penting bagi mengelakkan dokumen sensitif sampai ke tangan individu lain.

4. Polisi Privasi dan Perlindungan Data oleh Bank

Bank-bank di Malaysia tertakluk kepada Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 (PDPA) yang mewajibkan institusi kewangan menjaga kerahsiaan maklumat pelanggan.

Ini termasuk cara penyata bank dihasilkan, disimpan, dan dihantar kepada pelanggan. Setiap akses ke e-penyata dilindungi oleh sistem keselamatan pelayan (server encryption) serta protokol sambungan selamat (SSL).

Selain itu, kebanyakan bank menyediakan fungsi notifikasi automatik apabila penyata bank baharu tersedia, bagi memastikan pelanggan memuat turun dokumen secara sah dan mengelakkan penyebaran fail palsu.

Sebarang pelanggaran privasi juga boleh dilaporkan kepada pihak bank atau Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM).

5. Amalan Terbaik bagi Privasi Kewangan

• Sentiasa semak aktiviti log masuk terakhir pada akaun bank.
• Kemas kini kata laluan secara berkala dan elakkan penggunaan semula kata laluan lama.
• Jangan simpan kata laluan dalam pelayar web atau aplikasi yang tidak dilindungi.
• Gunakan perisian antivirus dan pastikan sistem peranti dikemas kini.
• Laporkan segera kepada bank sekiranya terdapat aktiviti mencurigakan pada akaun.

Perlindungan terhadap penyata bank bukan hanya tanggungjawab institusi kewangan tetapi juga pengguna sendiri.

Dengan mempraktikkan disiplin keselamatan yang konsisten dan menyedari risiko digital semasa, pelanggan dapat memastikan setiap penyata kekal rahsia, selamat dan hanya digunakan untuk tujuan kewangan yang sah.

Kepentingan Penyata Bank untuk Permohonan Pinjaman

Dalam proses permohonan pinjaman, penyata bank memainkan peranan penting sebagai bukti kewangan yang menunjukkan kestabilan dan konsistensi aliran tunai pemohon.

Institusi kewangan menggunakan maklumat dalam penyata untuk menilai keupayaan seseorang membayar balik pinjaman berdasarkan rekod transaksi sebenar yang direkodkan oleh bank.

Dokumen ini menjadi rujukan utama bagi menilai tahap komitmen dan disiplin kewangan individu.

1. Bukti Pendapatan dan Keupayaan Membayar Balik
2. Penilaian Corak Perbelanjaan dan Komitmen Kewangan
3. Pengesahan Identiti dan Ketelusan Urus Niaga
4. Penyata Bank Sebagai Bukti Kewangan untuk Perniagaan
5. Faktor Tambahan yang Dipertimbangkan oleh Bank
6. Panduan Menyediakan Penyata Bank untuk Permohonan Pinjaman

Penyata bank bukan sekadar dokumen transaksi tetapi cerminan integriti dan kestabilan kewangan seseorang.

Dalam konteks permohonan pinjaman, penyata yang jelas dan konsisten menjadi kunci kepada keyakinan institusi kewangan terhadap keupayaan pemohon.

Oleh itu, penyediaan dan pengurusan penyata yang sistematik adalah langkah bijak untuk memastikan permohonan pinjaman berjalan lancar dan diluluskan dengan lebih mudah.

Penutup

Penyata bank bukan sekadar rekod transaksi, tetapi cerminan kepada disiplin kewangan serta bukti ketelusan pengurusan akaun bank seseorang.

Dokumen ini membantu individu dan perniagaan memantau aliran tunai, menilai kemampuan kewangan, serta membina keyakinan ketika berurusan dengan institusi kewangan.

Dalam era digital, penggunaan e-penyata semakin memperkukuh amalan pengurusan kewangan moden yang lebih pantas, selamat dan efisien.

Dengan memahami fungsi dan kepentingannya, setiap pemegang akaun dapat memanfaatkan penyata bank bukan hanya sebagai laporan bulanan, tetapi sebagai alat strategik dalam merancang kestabilan kewangan masa hadapan.